Chơi thể thao tiết ra hormone gì? Chơi thể thao không chỉ là một hoạt động rèn luyện sức khỏe thể chất, mà còn là một “bữa tiệc” hóa học diễn ra trong cơ thể, kích thích sản sinh và giải phóng hàng loạt các hormone quan trọng. Những hormone này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất tập luyện mà còn đóng vai trò then chốt trong việc điều chỉnh tâm trạng, giấc ngủ, quá trình trao đổi chất và thậm chí cả sức khỏe tinh thần.
Endorphin”Thuốc Phiện Nội Sinh” Của Cơ Thể
Endorphin, thường được gọi là “hormone hạnh phúc”, là một trong những hormone nổi tiếng nhất được tiết ra khi tập thể thao. Khi vận động, đặc biệt là các hoạt động cường độ cao, cơ thể giải phóng endorphin để giúp giảm đau và tạo cảm giác hưng phấn, vui vẻ. Cảm giác “phê” sau khi chạy bộ đường dài (runner’s high) chính là một ví dụ điển hình cho tác dụng của endorphin. Endorphin hoạt động tương tự như morphin, một loại thuốc giảm đau mạnh, nhưng do cơ thể tự sản xuất nên an toàn và không gây nghiện.
Ví dụ: Sau một buổi tập gym vất vả, bạn cảm thấy cơ thể mệt mỏi nhưng đồng thời lại sảng khoái, tràn đầy năng lượng. Đó chính là nhờ endorphin.
Tác dụng:
Giảm đau tự nhiên
Cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng và lo âu
Tạo cảm giác hưng phấn, vui vẻ
Dopamine Động Lực và Phần Thưởng
Dopamine là một chất dẫn truyền thần kinh đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát động lực, sự tập trung và cảm giác phần thưởng. Khi bạn đạt được một mục tiêu trong quá trình tập luyện, ví dụ như nâng được mức tạ nặng hơn hoặc chạy được quãng đường xa hơn, não bộ sẽ giải phóng dopamine, tạo ra cảm giác hài lòng và khuyến khích bạn tiếp tục nỗ lực.
Ví dụ: Khi bạn hoàn thành một bài tập khó hoặc đạt được kỷ lục cá nhân mới trong môn thể thao bạn yêu thích, bạn cảm thấy vô cùng tự hào và thỏa mãn. Cảm giác này phần lớn là do dopamine mang lại.
Tác dụng:
Tăng cường động lực và sự tập trung
Tạo cảm giác phần thưởng và hài lòng
Cải thiện khả năng học hỏi và ghi nhớ
Serotonin Điều Hòa Tâm Trạng và Giấc Ngủ
Serotonin là một hormone quan trọng tham gia vào quá trình điều hòa tâm trạng, giấc ngủ và cảm giác thèm ăn. Tập thể thao giúp tăng cường sản xuất serotonin, giúp bạn cảm thấy bình tĩnh hơn, ngủ ngon hơn và giảm các triệu chứng trầm cảm.
Ví dụ: Những người thường xuyên tập thể thao thường có giấc ngủ sâu và ngon hơn, dễ dàng đối phó với căng thẳng và ít gặp các vấn đề về tâm trạng hơn.
Tác dụng:
Điều hòa tâm trạng, giảm căng thẳng và lo âu
Cải thiện chất lượng giấc ngủ
Giúp kiểm soát cảm giác thèm ăn
Testosterone “Hormone Nam Tính” Quan Trọng Cho Cả Nam và Nữ
Testosterone, mặc dù thường được biết đến là hormone nam giới, nhưng cũng đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của phụ nữ. Tập thể thao, đặc biệt là các bài tập kháng lực (tập tạ), có thể kích thích sản xuất testosterone, giúp tăng cường cơ bắp, cải thiện mật độ xương và tăng cường ham muốn tình dục.
Ví dụ: Việc tập tạ thường xuyên giúp nam giới tăng cơ bắp và cải thiện sức mạnh, đồng thời cũng giúp phụ nữ duy trì vóc dáng săn chắc và khỏe mạnh.
Tác dụng:
Tăng cường cơ bắp và sức mạnh
Cải thiện mật độ xương
Tăng cường ham muốn tình dục
Cải thiện tâm trạng và sự tự tin
Hormone Tăng Trưởng (Growth Hormone – GH) Tái Tạo và Phục Hồi
Hormone tăng trưởng (GH) đóng vai trò quan trọng trong quá trình tăng trưởng và phát triển, cũng như tái tạo và phục hồi các tế bào trong cơ thể. Tập thể thao, đặc biệt là các bài tập cường độ cao, có thể kích thích sản xuất GH, giúp phục hồi cơ bắp sau khi tập luyện, tăng cường tổng hợp protein và đốt cháy chất béo.
Ví dụ: Sau một buổi tập luyện cường độ cao, GH giúp sửa chữa các tổn thương nhỏ trong cơ bắp, giúp cơ bắp phát triển và khỏe mạnh hơn.
Tác dụng:
Thúc đẩy quá trình tăng trưởng và phát triển
Hỗ trợ tái tạo và phục hồi cơ bắp
Tăng cường tổng hợp protein
Đốt cháy chất béo
Cortisol Hormone Căng Thẳng Cần Được Kiểm Soát
Cortisol là một hormone được giải phóng khi cơ thể trải qua căng thẳng. Mặc dù cortisol có vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể đối phó với những tình huống khẩn cấp, nhưng việc sản xuất quá nhiều cortisol do căng thẳng kéo dài có thể gây hại cho sức khỏe. Tập thể thao có thể giúp điều chỉnh mức cortisol, giúp bạn kiểm soát căng thẳng và cải thiện sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tập luyện quá sức có thể làm tăng mức cortisol, gây phản tác dụng.
Ví dụ: Khi bạn cảm thấy căng thẳng và lo lắng, việc tập thể thao có thể giúp bạn giải tỏa căng thẳng và cảm thấy bình tĩnh hơn.
Tác dụng:
Giúp cơ thể đối phó với căng thẳng (ở mức độ vừa phải)
Điều chỉnh lượng đường trong máu
Ức chế phản ứng viêm